Mensen die als apen lopen

LONDEN In Koerdisch Zuid-Turkije woont een gezin waarvan vijf volwassen kinderen alleen op hun handen en voeten kunnen lopen. Deze ontdekking heeft een schok veroorzaakt in de wetenschappelijke wereld: kan het gen dat mensen rechtop laat lopen nu worden gevonden? In februari schreef de Turkse professor Uner Tan als eerste over de familie. De BBC maakte een documentaire, The family that walks on all fours (de familie die op handen en voeten loopt), die op 17 maart wordt uitgezonden. Wetenschappers die de evolutie onderzoeken, zitten met de handen in het haar. Zij namen altijd aan dat de mens zijn loop heeft ontwikkeld uit een bewegingspatroon zoals dat van bijvoorbeeld chimpansees. De vijf mensen in Turkije lopen echter niet op hun handen zoals apen dat doen, maar op hun polsen. Hun vingers kunnen zij afzonderlijk gebruiken, bijvoorbeeld om te borduren. De Duitse onderzoeker Stefan Mundos vermoedt dat de vijf het gen missen dat mensen rechtop laat lopen. Dat is bijzonder, want tot nu toe was nog niet bekend wélk gen daartoe drie miljoen jaar geleden heeft geleid. Anderen, zoals Uner Tan, gaan nog een stap verder. Zij denken dat er mogelijk sprake is van ‘omgekeerde evolutie’. Bij dieren zijn daarvan enkele gevallen bekend. De vijf, die opgroeiden in een gezin met 18 kinderen, zijn geestelijk gehandicapt. Zij hebben bijvoorbeeld een zeer beperkt taalvermogen en kunnen niet voor zichzelf zorgen. De Britse professor Humphrey heeft daarom een andere theorie. Hij denkt dat de vijf een hersenafwijking hebben die hen dwingt te lopen op een manier die toevallig dezelfde is als die van onze voorouders: als kleine kinderen.